Görme kalitesinde düşüş, renklerde soluklaşma gibi şikâyetlerle ortaya çıkarak kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyen katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan ve görmeyi sağlayan doğal göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Başka bir tanımla buğulanmış bir pencerenin arkasından bakıyormuş gibi olmaktır. Katarakt ameliyatı, görme kalitesindeki azalma, renklerde soluklaşma gibi şikâyetleri olduğu zaman gereklidir.
Yaşlılık hastalığı olarak da bilinen katarakt, hayat kalitesini önemli etkileyen bir göz hastalığıdır. Çift görme, görmede bulanıklık gibi işaretlerle kendisini göstererek zaman içerisinde görme yetisinin azalmasına neden olmaktadır. Önceki yazılarda da vurguladığımız gibi bilinenin aksine kataraktın gözlük kullanımıyla veya ilaçlarla medikal bir tedavisi mümkün olmayıp tek çözümü cerrahidir.
Katarakt, gözün merceğinde başlayan bir matlaşma ile kendini göstermektedir. Yani lenste saydamlığın azalması durumudur.
Hastalar tarafından kataraktın ilk belirtileri renklerin canlılığında ve görme kalitesinde ciddi bir azalma şeklinde tarif edilmektedir. Unutmamak gerekir ki; katarakt belirti ile gelen, kendini gösteren bir hastalıktır.
Kataraktın en önemli nedeni yaşlılıktır. Yaşlılık dışında, travma, bazı ilaçlar ve diyabet hastalığı katarakta yol açtığı gibi üveit, göz tansiyonu gibi göz hastalıklarda da ikincil olarak gelişebilir. Ultraviyole ışınlarına çok maruz kalmak da katarakt gelişimini hızlandırır. Bebeklik ve çocukluk çağında katarakt görülebilir. Doğumsal kataraktlarda en önemli faktör annenin hamilelikte geçirdiği rahatsızlıklar, kullandığı ilaçlar, röntgen ışınlarına maruz kalmaktır.
Ameliyat esnasında kullanılan mercek çeşitleri monofokal, multifokal ve trifokal olarak isimlendirilir.
Katarakt ameliyatı olurken aynı anda gözlüklerden kurtulmak istiyorsanız Multifokal ve Trifokal mercek tercih edilmelidir. Astigmatizmayı düzelten mercekler de Trifokal Toric olarak adlandırılır.
Görüşün net olmaması, puslu olması, ışığın fazla ya da yetersiz olduğu durumlarda görmenin daha fazla bozulması, renklerin daha solgun, daha az keskin olması, çift görme, ışıktan şikâyet etme ve kamaşma, gözlüksüz yakını daha iyi görme gibi belirtiler söz konusudur. Hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen kataraktın tedavi edilmesi gerekmektedir.
Katarakt dünyada tedavi edilebilen körlük nedenlerinin başında gelmektedir. Günümüz teknolojisiyle katarakt cerrahisinden elde edilen sonuçlar çok etkileyicidir. Katarakt cerrahisinde uygulanan yöntem fakoemülsifikasyondur. Anestezik damla ile uyuşturularak yapılan işlemde ultrason enerjisi kullanarak, kataraktlı lens fakoemülsifikasyon yöntemi ile alınır ve göze yapay göz içi mercek yerleştirilir. Fakoemülsifikasyon ameliyatı dikişsiz olup alanında uzman bir cerrah ile iyileşme süreci çok kısadır.
Saydam olan göz merceğinin şeffaflığını yitirerek bulanık görmeye neden olmasıdır. Göze perde inmesi olarak da bilinen kataraktın biomikroskopik muayene ile teşhisi konur. Katarakt oluşmaya başladıktan sonra hastalığı engelleyecek ya da ilerlemesini durduracak medikal tedavi yoktur. Tek tedavi ameliyattır. Yetişkin hastaların dışında bebeklerde oluşan katarakt belirtisi göz bebeğinin ortasında beyazlık ve şaşılıktır.
Katarakt ameliyatı olmuş her hasta uzağı gözlüksüz net görür; yakını görmede gözlüğe ihtiyaç duyar. Eğer yakın gözlük de kullanmak istemiyorsa akıllı mercekleri tercih etmelidir. Bu şekilde ömrünün sonuna kadar tüm mesafeleri gözlüksüz net görür, hastanın gözlük kullanmasına gerek kalmaz.
Astigmatınız var ve aynı zamanda katarakt ameliyat olacaksınız, bu ameliyatla gözlüklerden de kurtulmak istiyorsanız Toric Trifokal yani astigmatizmayı düzelten merceklerin kullanılması uygundur. Bu sayede ameliyat sonrası gözlük kullanılmasına gerek kalmaz, gözlüklerinizden tamamen kurtulabilirsiniz.
Lokal anestezi altında yapılan katarakt cerrahilerinde hastalar ameliyat sonrası rahatlıkla kendileri taburcu olabilmektedir. Fakat tek gözünüz bandajla kapalı olacağından yanınızda bir refakatçi bulundurmanız size yardımcı olması açısından yararınıza olacaktır. Ameliyat öncesi gözünüze birtakım damlalar damlatılacağı için göz bebeğinizin büyümesi sağlanacaktır.
Katarakt ameliyatı yaklaşık 15-20 dakika sürer. Anestezik göz damlalarıyla göz uyuşturulacağı için hastalar herhangi bir ağrı, sızı hissetmezler.
15-20 dakika süren katarakt operasyonu öncesi göz bebeği büyütülür, ameliyat esnasında anestezik göz damlalarıyla göz uyuşturulur. Reçetedeki ilaçların kullanımı izah edildikten sonra tek göz bandajlı şekilde hastalar taburcu edilir.
Lokal anestezi altında yapılan katarakt cerrahilerinde hastaların uyutulmasına gerek yoktur. Hastanın durumuna göre rahatlamasına yardımcı olacak bir sakinleştirici verilebilir.
Ameliyat öncesinde göze takılacak mercek numarası biometri denilen özel ölçüm cihazlarıyla hesaplanarak, hastanın ameliyattan sonra uzağı gözlüksüz olarak net görmesi sağlanmaya çalışılır. Hastaların genellikle ameliyattan sonra uzak için daha düşük numaralı olmak üzere, yakın gözlük kullanmaları gerekebilir. Ameliyat sonrası gözlük genellikle ameliyatın birinci ayı dolduğu zaman verilir.
Fakat hasta gözlük de kullanmak istemiyorsa akıllı mercekleri tercih etmelidir. Bu şekilde ömrünün sonuna kadar tüm mesafeleri gözlüksüz net görür, hastanın gözlük kullanmasına gerek kalmaz.
Katarakt ameliyatı sonrasında bir ağrı olmaz ancak yanma, batma sulanma olabilir. Bu sıkıntılar ameliyatın normal sürecidir ve birkaç gün içerisinde azalır.
Ameliyat sonrası günlük aktivitelerinize başlayabilir, kitap, dergi vs. okuyabilirsiniz. İlk hafta göze su değdirilmemesi kesinlikle istenmeyen bir durumdur. Banyo yapılacaksa boyundan aşağısı veya başı geriye eğmek suretiyle kirli sular göze gelmeyecek şekilde saçlar yıkanabilir. Direkt göze su çarpmadan yüz yıkanabilir.
Ameliyattan sonraki ilk gün, 3. gün ve 3 hafta kontrolleriniz yapılarak, ilaçlarınız düzenlenecektir. Hekiminiz tarafından takibiniz yapılacaktır.
Ameliyat sonrası günlük aktivitelerinize başlayabilir, okuyabilirsiniz. İlk hafta göze su değdirilmemesi kesinlikle istenmeyen bir durumdur. Kişisel temizlik için hasta banyo yapacak ise dikkat etmesi gereken hususlardan bazıları şunlardır; boyunda aşağısı ve başı öne eğerek kirli suyun göze temasından kaçınarak saçlar yıkanabilir. Direkt gözünüze su çarpmadan yüz yıkanabilir.
Her göz ameliyatında olduğu gibi katarakt cerrahisi de riskler taşımaktadır. Risk barındırmasına rağmen ameliyatlardaki başarı oranı çok yüksektir. Günümüz teknolojileriyle katarakt cerrahisi yöntemleri gelişmiş olup, dikiş atılmadan yapılmaktadır. Uzman bir cerrahın yaptığı katarakt ameliyatı sonrası ağrı hissetmeden hasta günlük yaşamına rahatlıkla dönebilir.
Katarakt ameliyatı fiyatları günümüzde kullanılacak model ve markaya göre değişiklik göstermektedir. Hastaların ameliyat sonrası isteğine, tabi ki gözün durumuna göre kullanılacak olan lense ve uygulanacak olan tedaviye göre değişiklik gösterilebilmektedir.
Lens fiyatları hastanın göz yapısına ve kullanılacak göz içi lensin markasına göre değişkenlik göstermektedir. Göz muayeneniz ve lens için gerekli ölçümler yapıldıktan sonra göz yapınıza uygun göz içi lensin belirlenmesiyle fiyat belirlenmektedir.
