Makula deliği, net ve renkli görmeyi sağlayan görme merkezinin tam ortasında retina bölgesindeki deliktir. Makula, okuma, araba sürme ve ince ayrıntıları görmek için ihtiyaç duyduğumuz keskin ve merkezi görüşümüzü sağlar.
Genellikle 50 yaşından sonra ve kadınlarda daha sık gözlenen bir hastalıktır. Makula deliği oluşan hastaların görme merkezlerinde kara bir leke oluşur ve bu durum görmeyi fazlasıyla etkiler.
İnsanların yüzlerini seçme, yazıları okuma gibi ana faaliyetlerde görme işlevleri oldukça etkilenir. Delik büyüdükçe görme seviyesi daha da azalır. Hastalık özellikle merkezi görmeyi bozar.
Normal makular OCT görüntüsü
Gözün yaşlanma sürecinde vitreus dediğimiz yapıda bazı değişiklikler oluşur. Bu değişiklikler, görme merkezinde çekintilere neden olur. Makula deliği, ilerleyen yaşla beraber hemen önünde bulunan ve sıkı olarak yapışık bulunan vitreusun çekmesiyle oluşur.
Makula çekilmeye uğramakta ve delik tarzı bazı doku kayıpları ortaya çıkmaktadır. Makula deliği göz travması, göz içi iltihapları, retina yırtığına bağlı olarak da gelişebilir.
Makula deliği, glokom ve retina dekolmanından sonra merkezi görmeyi kalıcı olarak bozan ve sık görülen bir hastalıktır. Kadınlarda erkeklerden 3 kat daha sık izlenir ve bunun sebebi çok bilinmemektedir.
Sık görülen bir hastalık olmamakla beraber bir gözünden makula deliklerinden saptanan hastanın, bu hastalığa yatkınlığından dolayı diğer gözde de ilerleyen makula deliği oluşma riski artmaktadır. Dolayısıyla hastanın iki göz muayenesi her zaman yapılmalı ve düzenli takip edilmelidir.
İlk olarak görme merkezinde çarpık ve bulanık görme şeklinde belirti gösterir. Deliğin zamanla büyümesiyle hastada var olan merkezi görme önemli ölçüde etkilenir.
Düz çizgilere bakarken kırılma, dalgalanma şeklinde kendini gösterirken, ileri evrelerde ise görme merkezinde sabit bir leke görme şeklinde kendini gösterir. Hastalık genellikle tek gözü tutmakla birlikte %10 vakada diğer göz de etkilenir.
Göz muayenesini esnasında damlalı göz dibi, göz arkası muayenesi yapılır. Hastalara retinanın görüntülenmesini sağlayan optik koherens tomografi (OCT) testi uygulanır.
Görme hücrelerine hızlı ilerleyemeyen kalıcı zarar gelir. Hastalık erken tedavi edilirse genellikle hastalar çok iyi görme düzeylerine tekrar ulaşılabilmektedir. Geç kalınan olgularda makula deliği çoğu zaman kapansa bile görme merkezindeki hücreler kalıcı zarar gördüğünden görme seviyesi düşük kalabilir.
Hastalık erken yakalanırsa tek tedavisi cerrahi müdahaledir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, hastanın var olan görmeleri o kadar korunabilir. İlaçla iyileştirilebilecek bir tedavisi mümkün değildir, vitrektomi denilen retina ameliyatları uygulanır.
Makular delik olan hastanın OCT görüntüsü
Vitrektomi ameliyatlarının günümüzde başarı oranı yüksektir. Ancak travma vakalarında, uzun süreli ve geniş çaplı deliklerde bu başarı oranı düşer. Delik, göz içine çok küçük cerrahi aletler ile girilerek çoğu olguda kısa sürede kapanır. Ancak görme daha uzun sürede artar, aylar içinde artış gösterir.
Vitrektomi ameliyatında vitreus sıvısı temizlenir, göz içine gaz enjekte edilir. Ameliyat sonrasında göz içinde gaz bırakılacağından hastanın görme seviyeleri birkaç hafta boyunca düşük olacaktır. Gaz gözden çekilip göz sıvısı yerini aldıkça hastanın görmeleri de düzelir.
Ameliyat başarısını artırmak ve makula deliğinin kapanma oranını artırmak için ameliyat aşamasında delik bölgesinin tam kuru bırakılması, delik çapının masajla küçültülmesi ve ameliyat sonrasında gözün içine bırakılan gaz ile delik bölgesine masaj ve kuru tutma etkisinden dolayı 3 gün yüz aşağı pozisyonda yatış uygulama tavsiyesi edilir.
Makula deliği tedavisi hakkında detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
